Viêm khớp cấp là tình trạng sưng đau cấp tính gây ra bởi nhiều nguyên nhân như chấn thương khớp, các đợt cấp trên nền bệnh lý mạn tính viêm khớp dạng thấp hay gout. Bệnh ảnh hưởng tới chức năng khớp khiến người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các công việc hàng ngày và ảnh hưởng rõ rệt tới chất lượng cuộc sống của họ. 

Triệu chứng viêm khớp cấp

Viêm là một quá trình trong đó các tế bào bạch cầu và protein miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các tác nhân lạ như vi khuẩn, virus… khi bị chấn thương hay nhiễm trùng. Khác với quá trình viêm có lợi, viêm khớp lại gây tổn thương các khớp bị ảnh hưởng, dẫn đến các triệu chứng điển hình ở khớp sưng, nóng, đỏ, đau, cứng khớp và mất chức năng vận động của khớp.

Ngoài ra, tùy thuộc vào dạng viêm khớp cấp cụ thể, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng toàn thân bao gồm sốt, mệt mỏi, đau đầu, ăn không ngon, suy sụp, phát ban da, viêm mắt, rụng tóc, khô miệng….

Điều trị viêm khớp cấp

Điều trị viêm khớp cấp nhằm mục đích chính là kiểm soát cơn đau, cải thiện hoặc duy trì chức năng khớp và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm: Dùng thuốc, liệu pháp không dùng thuốc, phẫu thuật thay khớp…

Thuốc điều trị 

Thuốc được sử dụng trong điều trị sẽ phụ thuộc vào thể bệnh viêm khớp. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol là thuốc có tác dụng giảm đau, nhưng không có tác dụng chống viêm.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc nhóm này vừa có tác dụng giảm đau vừa có tác dụng chống viêm. Các NSAID thường được kê đơn như ibuprofen và naproxen natri. Ngoài đường uống, một số NSAID được bào chế dưới dạng kem, gel hoặc miếng dán có thể được sử dụng tại chỗ cho các vị trí khớp viêm cụ thể.
• Thuốc chống dị ứng: Một số loại kem và thuốc mỡ có chứa tinh dầu bạc hà hoặc capsaicin- thành phần làm cho ớt có vị cay. Bôi những thuốc này lên vùng khớp bị đau có thể giúp điều chỉnh tín hiệu đau từ khớp và làm giảm đau.
• Thuốc chống thấp khớp tiến triển (DMARDs): Được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, thuốc nhóm DMARD ngăn chặn hoặc làm giảm tốc độ hệ thống miễn dịch tấn công các khớp.
• Tác nhân sinh học: Được sử dụng phối hợp với thuốc chống thấp khớp tiến triển, thuốc điều chỉnh phản ứng sinh học là các loại thuốc biến đổi gen nhắm vào các phân tử protein khác nhau liên quan đến phản ứng miễn dịch.
• Corticosteroid: Prednison và cortisone là hai corticoid có tác dụng chống viêm và ức chế hệ thống miễn dịch thường dùng trong điều trị viêm khớp.

Liệu pháp không dùng thuốc

Một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh kết hợp với những bài tập thể dục phù hợp, tránh hút thuốc và không uống nhiều rượu có thể giúp những người bị viêm khớp duy trì sức khỏe tổng thể. Các bác sĩ cũng thường đề xuất sử dụng liệu pháp vật lý trị liệu để giúp bệnh nhân bị viêm khớp cảm thấy dễ chịu hơn và giảm các hạn chế về khả năng vận động. Các lựa chọn bao gồm:

• Liệu pháp nước ấm: Tập thể dục trong một bể nước ấm tốt cho bệnh nhân viêm khớp vì nước giúp thư giãn cơ và làm giảm áp lực lên các cơ và khớp.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập cụ thể được xây dựng phù hợp với thể trạng và nhu cầu của cá thể người bệnh. Đôi khi các liệu pháp này được sử dụng kết hợp với các phương pháp hỗ trợ giảm đau như chườm đá hoặc chườm nóng và mát xa sẽ mang lại hiệu quả điều trị cao hơn.
• Trị liệu nghề nghiệp: Các bác sĩ sẽ đưa ra những tư vấn thiết thực để hỗ trợ bệnh nhân thực hiện các công việc hàng ngày bằng cách lựa chọn thiết bị và dụng cụ chuyên dụng, bảo vệ khớp khỏi bị tổn thương thêm và giúp giảm mệt mỏi.

Phẫu thuật thay khớp

Phẫu thuật thay khớp thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ với sức khỏe người bệnh nên biện pháp này chỉ được chỉ định khi thất bại kiểm soát viêm bằng thuốc kết hợp với các liệu pháp điều trị bổ sung.

Phòng ngừa viêm khớp cấp

Để phòng ngừa những đợt viêm khớp cấp, bệnh nhân cần lưu ý:

• Thăm khám định kỳ và thường xuyên tự theo dõi các triệu chứng, mức độ đau, thuốc sử dụng và các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra để tham khảo ý kiến bác sĩ kịp thời.
• Kiểm soát đau và căng thẳng: Áp dụng chế độ điều trị bằng thuốc kết hợp với giảm đau không dùng thuốc. Học cách kiểm soát mệt mỏi là chìa khóa để sống thoải mái với bệnh viêm khớp.
• Duy trì tập thể dục có lợi cho việc kiểm soát cân nặng, tình trạng viêm và sức khỏe tổng thể. Những hoạt động thích hợp nên được lựa chọn như đi dạo, bơi lội, đạp xe.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh giúp bệnh nhân duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý và có thể hỗ trợ kiểm soát viêm. Nên tránh thực phẩm chế biến và thực phẩm có nguồn gốc động vật gây viêm. Thay vào đó, hãy chọn thực phẩm từ thực vật có nhiều chất chống oxy hóa và có đặc tính chống viêm. Những thực phẩm sau đây có thể cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe khớp: Cá, các loại hạt, hoa quả và rau, đậu, dầu ô liu, các loại ngũ cốc.
• Cải thiện giấc ngủ: Khó ngủ, ngủ không sâu giấc có thể làm nặng thêm chứng đau khớp và tình trạng mệt mỏi. Nên tránh dùng đồ uống chứa caffeine và tập thể dục gắng sức vào buổi tối hoặc ngay trước khi ngủ.
• Chăm sóc khớp, cân bằng giữa vận động và nghỉ ngơi: Bảo vệ khớp khỏi những gánh nặng hay căng thẳng không cần thiết. Không nên duy trì một tư thế trong thời gian quá dài. Nên giải lao thường xuyên để giữ cơ khớp được linh hoạt.